Vụ đông xuân được mùa nên bà con nông dân huyện Đại Lộc phấn khởi, khẩn trương chuẩn bị sản xuất vụ hè thu theo mô hình cánh đồng lớn, đẩy mạnh liên kết sản xuất lúa giống hàng hóa.

Năng suất gia tăng

Vụ đông xuân 2016 - 2017, Đại Lộc gieo sạ 4.400ha lúa, riêng diện tích lúa lai F1, lúa thuần chiếm hơn 2.100ha. Ngay từ đầu vụ, do chịu tác động nặng nề bởi hai đợt lũ muộn, toàn bộ diện tích gieo trồng lúa lai F1 và lúa thuần bị ảnh hưởng về năng suất. Từ tháng 3 đến 4.2017, thời điểm lúa trổ tập trung, các đợt mưa lớn trên địa bàn tiếp tục làm tăng tỷ lệ hạt lép. Cùng với thời tiết cực đoan là diễn biến sâu bệnh gây hại, chuột phá hại, ốc bươu vàng sinh sôi đã tác động không nhỏ tới nhiều diện tích lúa đang thời kỳ đẻ nhánh, đứng cái. Tuy nhiên, nhờ tích cực triển khai đồng bộ nhiều biện pháp thâm canh, làm tốt công tác bảo vệ thực vật, phòng trừ dịch hại cho cây trồng, làm tốt công tác thủy lợi phục vụ sản xuất, ổn định nguồn nước tưới, vụ đông xuân cũng đã khép lại với thắng lợi khiến nông dân phấn khởi.

Vụ Đông xuân 2016-2017 đã khép lại với thắng lợi. Ảnh: H.Liên

Ông Trần Quốc Khánh - Trưởng phòng NN&PTNT huyện cho biết, năng suất lúa bình quân toàn huyện đạt 62,5 tạ/ha (tăng 4,5 tạ/ha so với cùng kỳ), tổng sản lượng đạt gần 26.000 tấn. Vụ này, toàn huyện có 10 HTX nông nghiệp tham gia liên kết sản xuất cánh đồng lớn trên tổng diện tích 2.145ha, trong đó diện tích sản xuất lúa giống thuần các loại là 1.407ha, lúa lai F1 là 208ha. Việc liên kết sản xuất lúa giống được triển khai với diện tích cơ bản ổn định. Với giống lúa lai F1, giá trị thu được bình quân trên 70 triệu đồng/ha, tăng hơn 20 - 25 triệu đồng/ha, giúp nông dân tăng thu nhập.

Vụ đông xuân, thị trấn Ái Nghĩa gieo sạ hơn 332ha, trong đó diện tích lúa lai F1 là 143ha, lúa thuần là 33ha, diện tích sản xuất gạo an toàn là 6ha. HTX tiếp tục liên kết sản xuất với Công ty Giống cây trồng Trung ương, Công ty Mahyco, Công ty Giống cây trồng kỹ thuật cao Hải Phòng trong sản xuất lúa lai F1 hai dòng và ba dòng. Diện tích lúa lai, lúa thuần được tập trung sản xuất tại các khu 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, khu Giáo Đông, khu Hoán Mỹ, Trung An và khu Hòa An. Theo ông Đặng Bửu Tuyển - Phó Giám đốc HTX Ái Nghĩa, toàn bộ diện tích đã thu hoạch xong với năng suất lúa ăn bình quân đạt 70 tạ/ha (tăng 5 tạ/ha so với vụ đông xuân năm ngoái). Đối với lúa lai F1, năng suất đạt 3 tấn/ha, sản lượng sau quy đổi là 12 tấn/ha. Theo ông Tuyển, nhìn chung, diện tích lúa lai 2 dòng cho năng suất cao, bình quân đạt 3,5 tấn/ha với tổng sản lượng 46,2 tấn. Riêng 66ha diện tích lúa lai 3 dòng nhị ưu 838 do trổ đúng thời điểm nắng nóng thất thường nên năng suất thấp hơn so với mọi năm, bình quân 2,4 tấn/ha, với tổng sản lượng đạt 633,6 tấn. Bên cạnh đó, giá lương thực thị trường biến động tụt giảm cũng gây ảnh hưởng không nhỏ một phần kinh tế cho xã viên. Cũng theo ông Tuyển, cái khó hiện nay là hầu hết nông dân muốn tăng diện tích sản xuất lúa giống  lai F1 2 dòng, nhưng không mặn mà với sản xuất lúa giống lai 3 dòng vì lợi nhuận từ hạt giống lúa lai 3 dòng thấp, rủi ro cao. Trong khi các doanh nghiệp lại muốn duy trì và tăng diện tích lúa 3 dòng. Để duy trì ổn định diện tích, HTX yêu cầu các công ty tăng sản lượng quy đổi đối với hạt giống lúa lai 3 dòng để giúp nông dân tăng phần lợi nhuận.

Chuẩn bị tốt vụ hè thu

Hiện nay, các địa phương trong huyện Đại Lộc tiếp tục triển khai kế hoạch sản xuất vụ hè thu. Dự kiến, diện tích sản xuất lúa vụ hè thu tiếp tục duy trì với 4.300ha. Theo định hướng của Phòng NN&PTNT huyện, cơ cấu giống chủ lực của huyện vẫn là các giống đại trà trên diện tích lớn như lúa lai Nhị ưu 838, giống lúa thuần BC 15, Quảng Nam 9, Q5, Thiên ưu 8, HT1, TBR1, TBR45, TH3-5, Đột biến 6... Theo lịch thời vụ, các địa phương bắt đầu xuống giống từ ngày 20.5 và kết thúc trước ngày 10.6, để thu hoạch dứt điểm trước ngày 15.9, tránh lũ lụt đến sớm. Trà 1, gieo sạ từ 20 đến 25.5 bằng các giống ngắn ngày như BC 15, TBR 225, Thiên ưu 8… Trà 2 gieo sạ từ 26.5 đến 5.6, bằng các giống có thời gian sinh trưởng dưới 95 ngày như HT1, Đài thơm 8, TH3-5… Đối với diện tích lúa lai F1 2 dòng và các chân đất trũng, thấp, huyện khuyến khích nông dân sử dụng giống cực ngắn ngày để gieo sạ, tránh ngập úng, thất thoát ở cuối vụ. Đối với các xã vùng B, do lịch cung cấp nước đổ ải bắt đầu từ ngày 25.5 nên thời vụ gieo sạ phải kết thúc trước ngày 10.6 bằng các giống ngắn ngày để thu hoạch xong trước ngày 10.9. Riêng các chân đất trũng, thấp nên sử dụng giống ngắn ngày, tập trung gieo sạ trà 1 để hạn chế thất thu do ngập úng trong giai đoạn cuối vụ. Cần tranh thủ thời vụ, có nước tới đâu gieo sạ tới đó để đảm bảo thu hoạch trước ngày 10.9.

Theo ông Hồ Ngọc Mẫn - Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc, huyện đã chỉ đạo các địa phương phải chuẩn bị tốt các điều kiện cho vụ hè thu nhằm đảm bảo năng suất, sản lượng theo kế hoạch đề ra. Bên cạnh tuân thủ lịch thời vụ, cơ cấu giống, các địa phương cần đẩy mạnh phổ cập chương trình 3 giảm 3 tăng, quản lý dịch hại tổng hợp ICM, IPM để không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất. Kết hợp thu dọn, vệ sinh đồng ruộng, thực hiện đào bắt chuột, xử lý vôi, cày ải đất sớm để kịp xuống đồng. Hướng dẫn nhân dân tăng cường bón phân hữu cơ hoai mục, bón vôi, lân cho đồng ruộng để cải tạo đất, tăng độ phì cho đất, giảm chi phí đầu tư phân đạm vô cơ. Ông Hồ Ngọc Mẫn nhấn mạnh, vụ hè thu 2017, nguy cơ hạn hán sẽ diễn ra trên diện rộng, ảnh hưởng đến năng suất cũng như chất lượng cây trồng. Vì vậy các địa phương cần chú trọng lịch thời vụ, chủ động hướng dẫn bà con  nông  dân xuống giống hợp lý, ưu tiên các loại giống ngắn ngày. Các đơn vị quản lý nguồn nước như công ty khai thác thủy lợi, HTX cần sớm có kế hoạch và triển khai phương án phòng chống hạn cho cây lúa, xây dựng phương án chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở một số diện tích cuối kênh thiếu nước tưới. Các địa phương cũng phải chủ động xây dựng phương án chống hạn, kiên cố hóa kênh mương để chống thất thoát nguồn nước tưới cho đồng ruộng. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân thực hiện triệt để các biện pháp tưới nước tiết kiệm và ra quân nạo vét, gia cố hệ thống kênh mương để hạn chế tình trạng thất thoát nước.

HOÀNG LIÊN (Báo Quảng Nam)