60 năm trước, Xuân Canh Tý-1960 đi vào lịch sử dân tộc ta như một mốc son đáng tự hào: Đảng ta tròn 30 tuổi và đang chuẩn bị Đại hội toàn quốc lần thứ 3; nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa tròn 15 năm; miền Bắc hoàn thành công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh và xây dựng HTX nông nghiệp. Ở miền Nam, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam chuẩn bị được thành lập nhằm tập hợp các tầng lớp nhân dân yêu nước chống lại đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, tạo nên bước ngoặt cho cuộc cách mạng dân chủ nhân dân.

     Trong bối cảnh lịch sử ấy, Bác Hồ kính yêu có “Thơ chúc mừng năm mới - 1960” mở đầu là hai câu thơ thật tươi vui, chan chứa niềm phấn khởi, tự hào:

                        Mừng Nhà nước ta mười lăm xuân xanh

                       Mừng Đảng chúng ta ba mươi tuổi trẻ

     Điều khá độc đáo là lâu nay, từ "xuân" thường được hiểu theo nghĩa gốc là mùa xuân. Nhưng trong câu thơ Tết của Bác, từ "xuân" còn được dùng với nghĩa rộng và nghĩa bóng với sự sáng tạo, biến hóa tài tình: "xuân" được kết hợp với "xanh" thành "xuân xanh" để chỉ tuổi trẻ. "Mười lăm xuân xanh” kết hợp “ba mươi tuổi trẻ” đã làm cho ý thơ khoẻ khoắn, phơi phới niềm tin, cảm hứng thơ xuân in rõ dấu ấn thời đại. Bốn câu thơ kế tiếp, Bácnêu lên 2 nhiệm vụ chủ yếu của cả nước là xây dựng CNXH và đấu tranh thống nhất nước nhà. Hai nhiệm vụ này được chuyển tải qua lời chúc Tết đầu năm của Người thật thanh thoát, tự nhiên và dễ hiểu:

                       Chúc đồng bào ta đoàn kết thi đua

                      Xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa

                    Chúc đồng bào ta bền bỉ đấu tranh

                   Thành đồng miền Nam vững bền, mạnh mẽ

     Chữ “ta” trong mấy câu thơ trên còn tạo nên sự hòa quyện, gắn bó máu thịt giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân.

     Kết thúc bài thơ chúc Tết, tác giả biểu đạt niềm lạc quan, tin tưởng vô hạn:

                    Cả nước một lòng hăng hái tiến lên

                 Thống nhất nước nhà, Bắc Nam vui vẻ

     Rõ ràng, ngay từ ngày đầu năm mới, vị lãnh tụ của Đảng, đồng thời là người khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa đã truyền cho nhân dân cả nước vận hội mới, nhiệm vụ mới, khí thế mới của cách mạng Việt Nam. Bài thơ xuân của Bác đã đi vào đời sống tình cảm, đời sống chính trị của nhân dân ta, tạo nên sự phấn chấn và xác lập tâm thế vững vàng cho các giới, các ngành và toàn xã hội trước ngưỡng cửa mùa xuân của đất trời và mùa xuân của cuộc đời.

     Nhân Tết Nguyên đán, Bác Hồ có bài “Mừng Tết Nguyên đán như thế nào”? – đăng báo Nhân dân, số2132, ngày 18/1/1960. Bài báo nêu những việc đáng chê, đáng khen trong việc ăn Tết, nhắc nhở cán bộ, làm gương, hướng dẫn nhân dân ăn Tết vui vẻ, tiết kiệm. Bài báo kết luận:

          “Trăm năm trong cõi người ta,

          Cần kiệm xây dựng nước nhà mới ngoan.

          Mừng xuân, Xuân cả thế gian,

          Phải đâu lãng phí cỗ bàn mới Xuân”

     Chín ngày sau, cũng trên Báo Nhân dân, Bác Hồ có bài “Mừng Xuân vĩ đại”, với bút danh Trần Lực, chỉ rõ: “Đặc biệt năm nay chúng ta mừng Xuân với nhiều thắng lợi vẻ vang. Mừng Đảng ta 30 tuổi. Mừng nước nhà 15 xuân. Mừng Hiến pháp mới và sẽ mừng Quốc hội mới. Chúng ta mừng Xuân một cách vui vẻ tưng bừng, nhưng tuyệt đối không lãng phí. Chúng ta ra sức thi đua tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm để hoàn thành vượt mức kế hoạch Nhà nước, để Xuân sau thắng lợi hơn Xuân này".

     Năm 1960 ghi nhận một sáng kiến vĩ đại, một quan điểm bảo vệ môi trường sinh thái cho dân tộc ta và cho cả Trái đất của Bác: Đúng dịp Tết cổ truyền của dân tộc, Người phát động Tết trồng cây với tinh thần: "Mùa xuân là Tết trồng cây/ Làm cho đất nước càng ngày càng xuân". Ngày 18/1/1960, nói chuyện với đồng bào và cán bộ ở Kiến An, Bác Hồ nói: “Tết trồng cây- Bộ đội, thanh niên và đồng bào đều hăng hái tham gia. Như thế là tốt. Cán bộ cần phải có kế hoạch chu đáo, hướng dẫn chặt chẽ. Trồng cây nào chắc cây ấy. Trong 5,7 năm chúng ta sẽ có một nguồn thu hoạch rất to".

     Đồng chí Vũ Kỳ - Thư ký của Bác Hồ kể lại rằng, rất quan tâm đến đời sống nhân dân, nhất là người nghèo, gần đến giao thừa năm Canh Tý-1960, Bác thăm gia đình chị Tín, đúng lúc chị phải đi gánh nước thuê đổi gạo để sáng mai- mùng một Tết có cơm ăn cho bốn đứa con của mình.Quá bất ngờ được gặp Bác, chị Tín xúc động để rơi cả đôi thùng gánh nước xuống đất, run run cầm lấy bàn tay của Bác

            - Cháu không ngờ lại được Bác đến thăm...

            Chỉ nói được vậy, chị đã oà lên khóc nức nở.

          Vị Chủ tịch nước an ủi chị:

          - Bác không đến thăm những gia đình như cô thì thăm ai...

     Sáu mươi năm đã đi qua, song tư tưởng, đạo đức và phong cách của Bác Hồ luôn ngời sáng, nhắc nhở mỗi cấp ủy, chính quyền, mỗi cán bộ, đảng viên phải luôn đi sâu, đi sát quần chúng, nêu cao tinh thần trách nhiệm phục vụ quần nhân dân. Với lòng biết ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh, với tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân và yêu cầu nhiệm vụ mới, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân hãy biến những tình cảm thiêng liêng đối với Bác Hồ kính yêu thành ý chí, thành hành động thiết thực, sớm đưa nước ta bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác hằng mong ước./.

Vân Trình