Nhiều du khách đến Trà Vinh đều có chung nhận xét: đến xứ sở này mà không biết đến chùa Vàm Ray và nhà thờ Mặc Bắc sẽ là sự thiếu sót, phí hoài chuyến đi.

Cổng Chùa Vàm Ray.

1. Chùa Vàm Ray (ở ấp Vàm Ray, xã Hàm Tân, huyện Trà Cú) được xem là ngôi chùa Khơ Me đẹp nhất, lớn nhất và lộng lẫy nhất miền Tây. Chùa Vàm Ray có hơn 600 năm tuổi với rất nhiều câu chuyện tâm linh, huyền bí, là nơi tu tập của nhiều sư sãi tại địa phương. Ngôi chánh điện chùa Vàm Ray có 4 cổng, cổng chính quay mặt về hướng đông theo kiểu các chùa Khơ Me Nam Bộ. Những hàng cột cao vút và họa tiết hình vòm bao xung quanh tạo nét uy nghi mà thanh thoát cho công trình. Trên nóc là những mái nhọn 2 đến 3 tầng chồng lên nhau và đỉnh là một hình tháp nhọn nhô lên cao vút giữa trời xanh. Các họa tiết, hoa văn, phù điêu từ chân đến đỉnh chánh điện được làm rất công phu. Tất cả được sơn son thếp vàng. Nhìn từ bên ngoài, chùa có hình dáng của một cung điện vàng với những hoa văn, họa tiết được khắc chạm tỉ mỉ. Cửa vào chánh điện được chạm trổ rất công phu, tinh xảo, kết hợp giữa phong cách nghệ thuật chùa và nghệ thuật chạm khắc dân gian, tạo nên nét độc đáo cổ kính. Bên trong chánh điện, một tượng Phật lớn đặt trang trọng ở vị trí cao nhất. Một số tượng Phật nhỏ được bố trí ở các vị trí thấp hơn. Không gian chánh điện rộng cao thanh thoát và mát mẻ tạo sự thoải mái cho du khách tham quan cũng như các tín đồ đến hành lễ.

Những hàng cột phía ngoài chánh điện được xây dựng theo lối kiến trúc cổ Cô Ranh, phía trên tiếp giáp giữa đầu cột với mái chùa có tượng thần Krud mình người đầu chim, mỏ ngậm viên ngọc với hai tay đỡ mái chùa. Xung quanh chánh điện được bao bọc bởi hàng rào trang trí bằng những tượng chằn Year mặt mày dữ tợn, mặc áo giáp với dáng ngồi bảo vệ ngôi chùa. Nhìn chếch về hướng đông nam của chánh điện là tượng đức Phật Thích Ca nhập niết bàn dài hàng chục mét được đặt trên bệ tương đương ngôi nhà 2 tầng. Toàn bộ tượng và bệ cũng được phủ sơn son thếp vàng.

Lộng lẫy, tráng lệ, nguy nga, cổ kính… đó là những nhận xét chung nhất đối với những ai đã đến với chùa Vàm Ray hôm nay.

2. Nhà thờ họ đạo Mặc Bắc nằm ngay trung tâm thị trấn Cầu Quan, huyện Tiểu Cần, tỉnh Trà Vinh, là nơi sinh hoạt hành lễ của hơn 17.000 giáo dân địa phương. Ngoài giáo đường chính uy nghi thoáng đãng được bao quanh bởi hàng trăm cây sao cổ, nhãn cổ hơn 100 năm tuổi. Nơi đây còn có nhà tưởng niệm với lối kiến trúc mái vòm theo nghệ thuật kiến trúc phương Đông khá đẹp và nho nhã. Cạnh đó là khá nhiều tượng điêu khắc, hàng đá, nơi hành lễ ngoài trời…

Nhà thờ Mặc Bắc là một trong những giáo xứ Thiên chúa lớn và cổ xưa ở miền Tây Nam Bộ được xây dựng năm 1886, hoàn thành năm 1888. Nhà thờ có giáo đường rộng 24m và sâu 60m, tháp chuông cao 36m, được xem là ngôi thánh đường lớn thứ hai ở Nam Bộ thời đó, chỉ sau nhà thờ Đức Bà (Sài Gòn). Chỉ huy xây dựng công trình là một kiến trúc sư người Pháp, vật tư cũng chuyển từ Pháp sang; nhân công trực tiếp thi công là người Việt bản xứ có tay nghề cao. Nhà thờ Mặc Bắc là kiến trúc cổ nhất còn tồn tại trên địa bàn Trà Vinh.

Với lối kiến trúc nghệ thuật rất cổ xưa, trang nhã, hài hòa, nhà thờ Mặc Bắc vẫn vững chắc với thời gian sau gần 130 năm hình thành, là điểm đến lý tưởng cho du khách xa gần. Nhiều đoàn làm phim đã chọn nơi đây làm cảnh quay cho những bộ phim nổi tiếng; nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh cũng chọn nhà thờ Mặc Bắc để sáng tác những tác phẩm độc đáo. Bà Phan Xoa He Len - du khách Pháp chia sẻ: “Tôi đã đi tham quan nhiều nhà thờ nổi tiếng trên thế giới, khi đến đây tôi đã bị cuốn hút bởi nét kiến trúc rất đẹp, tao nhã của nhà thờ này. Đây là một công trình cần được tôn tạo bảo vệ chu đáo”.

Do địa hình tọa lạc nên thơ, thuận lợi cho du khách tham quan bằng đường thủy lẫn đường bộ nên nhà thờ Mặc Bắc đã và đang thu hút nhiều du khách đến tham quan, thưởng lãm.

PHAN THỊ ANH THƯ (Báo Quảng Nam)