Sáng ngày 28/2/2015, tức ngày mùng 10 tháng giêng âm lịch, người dân làng Hoán Mỹ (Thị trấn Ái Nghĩa, Đại Lộc) lại tưng bừng kỉ niệm ngày phong sắc Đức Bà Phường Chào.

Theo thần phả do đồng đệ tam giáp tiến sĩ, khoa Nhâm Thìn, với chức Gia Nghị đại phu tên Học biên soạn năm Khải Định thứ 4 (1919), bà Phường Chào tên là Nguyễn Thị Của, sinh ngày 25-2 năm Cảnh Thịnh bát niên (1800) tại làng Phường Chào (thuộc châu Phiếm Ái), nay thuộc thôn 10, xã Đại Cường, Đại Lộc.  Thân phụ của bà làm quan triều Lê, tên là Nguyễn Trí; thân mẫu họcTrịnh, húy là Tình và nhũ mẫu là Đoàn Thị Vệ. Cả ba là “Tam vị khải thần" được thờ tại miếu Nhũ Mẫu.

Sinh thời bà thích mặc vải lụa điều, ưa vỗ về, nô giỡn, ca múa với trẻ em, thích hát bội và thích đua ghe. Lớn lên, Bà hành nghề bốc thuốc chữa bệnh cứu người. Ở trần gian được 17 năm, ngày 19-11 năm Gia Long thứ 16 (1817) bà hiển linh tại đất Phường Chào và được người dân thờ tự chu đáo. Tuy nhiên, do sự biến đổi dòng chảy của sông Vu Gia nên ngôi mộ của bà có nguy cơ bị cuốn trôi nên năm Thành Thái thứ 10 (1898), Tổng đốc Quảng Nam cho cải táng mộ bà về làng Phước Yên, nay thuộc Gò Muồng (Thị trấn Ái Nghĩa).

Từ khi được dời về doi đất cao tại Gò Muồng ( thị trấn Ái Nghĩa) lăng mộ bà đươc người dân nơi đây gìn giữ cẩn thận. Hằng năm, dân làng Hoán Mỹ thường tổ chức các ngày lễ tưởng nhớ bà như ngày 19/11 là ngày kỵ cơm của bà, mùng 10 tháng Giêng là ngày phong sắc Đức Bà, ngày 25/2 là ngày sinh của bà. Tại ngày này, dân làng thường tổ chức lễ với các nghi thức như : cúng đất, hát lễ, lễ cúng Đức Bà, lễ dâng hương rồi trích một số đoạn tuồng nhằm mục đích biểu diễn cho bà và người dân xem vì tương truyền lúc sinh thời bà rất mê hát tuồng. Bà được triều đình nhà Nguyễn phong thần hai lần đó là ngày 20-9 năm Thành Thái thứ 6 (1894), triều đình sắc phong thần cho Bà với mỹ hiệu: “Trai thục Dực bảo Trung hưng trung đẳng thần nữ Nguyễn thị linh ứng tôn thần” và năm Khải Định thứ 4 (1919), triều đình ban sắc gia phong tặng Bà Phường Chào là “Trang huy Dực bảo Trung hưng thượng đẳng thần”.

Bích Liễu