Sáng mùng ba Tết, dạo qua các chợ như Ái Nghĩa, Hòa Mỹ, Phú Hương…đâu đâu cũng bắt gặp cảnh các mẹ, các chị không quen buôn bán lại cồng kềnh gánh  mớ rau thơm, đôi ba kẹp cải, vài mủng xà lách .. Một vài cụ già thì đi chợ với vài  ba liễn trầu được hái từ vườn nhà điểm tô cho phiên chợ đầu năm thêm phần quê kiểng.

Gặp nhau ai cũng nở nụ cười tươi tắn và chúc nhau đôi ba câu.  Ánh nắng dịu nhẹ của mùa xuân làm cho sắc rau thêm xanh mơn mởn. Tiếng nói, tiếng cười chen chúc nhau làm cho không gian chợ thêm phần nhộn nhịp. Ngoài ý nghĩa đi để cầu may, phiên chợ đầu năm ở Đại Lộc được xem là dịp trẩy hội ngày xuân. Trẻ con thì xúng xính trong bộ áo quần mới mẹ dắt tay xuống chợ. Những cô cậu mới lớn tung tẩy vui chợ đầu năm mua một ít rau quả từ vườn nhà để làm tiệc họp lớp đầu năm… Tuy không nhiều hàng hóa như ngày thường nhưng buổi chợ đầu năm lại thu hút khá đông người dân bởi ai nấy đều tất bật, ríu rít chọn mua để lấy hên đầu năm. Nhìn nét mặt ai nấy cũng tươi vui bởi buôn bán ngày đầu năm chủ yếu là làm vui và lấy lệ. Mua được cũng tốt, bán không được cũng không sao. Mọi người hỏi han, trao nhau nụ cười đã là tốt rồi.

Chợ tết đầu năm chỉ vọn vẹn vài ba thúng cải, đôi ba cặp xà lách, vài buồng cau, đôi ba liễng trầu, vài mẹt hoa quả.  Phía xa xa cuối chợ là sự gọi mời của các chị hàng cá với vài ba thau cá đồng tươi rói, quẫy đành đạch như được bắt lên từ tinh mơ. Thường thì đi chợ đầu năm các mẹ, các chị hay mua cá trầu chủ yếu nấu cho trẻ nhỏ ăn  bởi theo quan niệm loại cá này biểu tượng cho sức mạnh.

Góp vui cho không gian chợ là sự gọi mời í ới của các chị với vài ba bịch muối trên tay cũng khiến chợ tết ngày đầu năm thêm phần trọn vẹn. Sau khi bán đi những thứ mình có, ai nấy đều không quên mua về vài ba quả câu, ít lá trầu nhất là vài ba bịch muối. Bởi ông bà ta có câu “ đầu năm mua muối cuối năm mua vôi”. Theo quan niệm muối là biểu tượng của tình cảm thắm thiết, mặn nồng, gắn kết, no đủ  bởi lẽ trong những thứ mặn chẳng có gì sánh được bằng…muối, mà mối quan hệ tình cảm nào cũng cần có sự quan tâm, mặn mà như thế. Ngoài ra, muối cũng biểu tượng cho sự sạch sẽ và tinh khiết.

Thường thì đi chợ mua cau trầu gọi là mua lộc đầu năm. Vậy nên các chị, các mẹ thường chọn những quả cau có vỏ đẹp, trơn tru, lá trầu phải xanh vừa và không được bôi vôi như bình thường bởi bôi vôi coi như không may mắn. Gặp được lá trầu đẹp, quả cau ngon thì ai nấy tin rằng mình đã rước được cái lộc đầu năm tốt đẹp, báo hiệu một năm an lành, làm ăn suôn sẻ, gia đình êm ấm thuận hòa.

Có thể nói, phiên chợ tết đầu năm là sự khát vọng ngàn đời của người dân mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, người người sống an vui, hạnh phúc. Đây là nét đẹp văn hóa được người dân Việt Nam bảo tồn và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Dẫu hiện nay với xu thế hội nhập của nền kinh tế thị trường làm phai mờ đi một số nét văn hóa truyền thống nhưng buổi chợ đầu năm vẫn còn gói trọn nét văn hóa truyền thống của làng quê thấm đượm tình người.

Nam Ngãi