Tết về được xem là dịp làm ăn hiếm có của những làng nghề khi tất bật với các đơn đặt hàng nhằm cung ứng cho nhu cầu thị trường. Đại Lộc là địa phương được thiên nhiên ưu đãi nhiều thuận lợi nên làng nghề cũng xuất hiện khá nhiều, nào là nghề tráng bánh tráng, làm bánh tổ, làm vàng mã, làm hương…Trong đó, nghề làm hương xem ra tất bật hơn cả. Bởi mỗi cây hương được làm ra là một mong ước nhằm gửi gắm những lời tri ân,  lời nguyện cầu bình an cho gia đình, bạn bè và người thân.

Dưới cái nắng hiếm hoi sau những ngày thời tiết âm u, hương được rải đều tăm tắp trên giá phơi khắp các đường làng, ngõ xóm đâu đâu cũng nghe một mùi hương thơm thoang thoảng, ấm áp.Thời điểm này là lúc tất bật nhất của những cở sở sản xuất hương ở thôn Lâm Phụng, Đại Đồng để phục vụ những ngày tết Nguyên Đán sắp đến. Anh Nguyễn Đức Lũy (thôn Lâm Phụng) chủ cơ sở sản xuất hương cho biết: “Nghề làm hương tất bật quanh năm, lượng mức tiêu thụ cao nhất vào các ngày lễ, ngày Rằm. Nhưng đặc biệt là vào dịp tết, vì thế để không bị động, ngay từ tháng 7 trở đi, bà con đã phải tập trung nhân lực, nguyên liệu để làm hàng tết”. Nghề làm hương trầm ở Đại Đồng đã có từ lâu, hiện tại toàn xã có hơn 20 hộ gia đình làm nghề. Để có được những búp hương mang mùi thơm đặc biệt của vùng, những người làm hương phải cầu kỳ từng công đoạn, từ chuẩn bị nguyên liệu làm bột hương, chân hương đến công đoạn quấn hương để tạo thành cây hương hoàn thiện. Sản phẩm chủ yếu là hương trầm và hương trầm được phân thành 5 loại, từ loại trung bình đến cao cấp. Nhưng dù sản phẩm nào thì cách làm đều như nhau, cũng phải nghiền bột, trộn đều, pha chế nhuần nhuyễn. Ông Võ Nhật Rạng, người có nhiều năm trong nghề làm hương chia sẻ “Nghề làm hương này không quá vất vả nhưng đòi hỏi sự khéo léo của người thợ. Nguyên liệu chủ yếu là bột giác trầm và các loại phụ gia, cơ bản nhất là đòi hỏi phải hòa trộn tỷ lệ sao cho phù hợp, làm sao hương vừa thơm dịu, vừa dễ cháy và lâu tàn. Bởi thế, trong quá trình sản xuất hương, khó nhất là khâu trộn bột, đòi hỏi người thợ phải đều tay và thực hiện một công thức nhất định. Nhằm tạo sự tiện lợi bây giờ que hương hoàn toàn được làm bằng máy chứ không làm bằng tay như trước, do vậy bột hương phải có độ dẻo thật chuẩn thì sản phẩm mới đẹp. Vì vậy, một mặt để cạnh tranh với các loại hương khác trên thị trường, mặt khác để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân, các cở sở mạnh dạn đầu tư máy móc vào khâu sản xuất. Điều quan trọng nhất để thu hút người mua là mùi hương phải đặc trưng, ngát hương nhưng không quá nồng, thanh dịu mà phảng phất rất lâu. Làm hương không chỉ mang lại giá trị tâm linh mà còn tạo hiệu quả kinh tế cao. Nghề hương đã giải quyết việc làm cho hàng chục lao động ở Đại Đồng với mức lương bình quân mỗi tháng gần 4 triệu đồng/người. Quanh năm dù nắng hay mưa, tháng nào cũng có việc làm, thu nhập ổn định nên có điều kiện lo cho cuộc sống chứ không như việc làm nông vất vả mà chỉ theo mùa vụ.  

Không riêng gì cơ sở sản xuất hương của ông Rạng mà nhiều cơ sở sản xuất hương khác trên địa bàn cũng ăn nên làm ra như cơ sở hương của anh Nguyễn Thành Điền, cơ sở anh không những cung cấp nhang thắp mà còn cung cấp các cảnh, giác xông. Thường người dân mua về để xông đất những ngày cuối năm để tẩy những cái không hay, xui xẻo và chào đón một năm mới với nhiều điều mới mẻ, may mắn.  Bên cạnh yếu tố yêu nghề, làm hương còn phụ thuộc vào thời tiết. Hôm nào nắng thì hương sẽ nhanh khô, sẽ thơm, hôm nào trời mưa thì hương sẽ bị ẩm, dễ bị mất mùi. Ngày nay, để tiết kiệm thời gian, hầu hết nguyên liệu đều được mua từ nơi khác về và người làng chỉ phụ trách pha chế, sản xuất. Tuy nhiên, mỗi nhà lại có bí quyết riêng, thêm thắt gia vị này, gia giảm loại thuốc kia, cho nên mùi hương của người trong thôn cũng không giống nhau. Chỉ người nào tinh ý mới có thể nhận ra được. Nắm bắt được nhu cầu cúng gia tiên trong dịp tết và mỗi công nhân làm hương đều ý thức được giá trị tâm linh của người dân Việt khi làm lễ cho tổ tiên. Vì vậy, như một lẽ không thể thiếu, cứ mỗi độ Tết đến Xuân về, thì mọi nhà đều muốn có vài nén hương trầm ấm áp để thắp lên bàn thờ gia tiên, ông bà. Khói hương trầm ấm áp sẽ sưởi ấm, mang theo niềm vui trong thời khắc sum vầy cùng gia đình, người thân.

Nam Ngãi